Energooszczędny system ogrzewania z kotłem kondensacyjnym

Dlaczego kocioł kondensacyjny?

Kocioł kondensacyjny oszczędza paliwo. Ma tak rozbudowany wymiennik ciepła, by temperaturę spalin mógł sprowadzić poniżej tzw. punktu rosy i tym sposobem spowodować wykroplenie pary wodnej. Wtedy właśnie następuje odebranie dodatkowego ciepła, które ze zwykłych kotłów uchodzi bezpowrotnie razem ze spalinami. W uproszczeniu można powiedzieć, że kocioł kondensacyjny ma wbudowane dwa wymienniki ciepła: taki jak w kotłach tradycyjnych oraz drugi przeznaczony do skraplania pary wodnej. Skutkiem tego jest mniejsze zużycie paliwa.

Sprawność kotłów

Sprawność zwykłych niekondensacyjnych kotłów może sięgać najwyżej 94-96%. Kotły kondensacyjne mają sprawność wyższą o ok. 10% - najlepsze z nich mogą osiągnąć sprawność nawet 109%. Chociaż sprawność przekraczająca 100% brzmi niedorzecznie, taka naprawdę jest. Ten techniczny nonsens wynika po prostu z definicji sprawności kotła, którą stworzono dla kotłów niekondensacyjnych - jedynych, jakie znano.

Założono wtedy, że w gorących spalinach ulatujących przez komin musi zawsze znajdować się dwutlenek węgla i para wodna. A za sprawność przyjęto ilość ciepła, jaka uwalnia się podczas spalania paliwa, z pominięciem tej jego ilości, która uchodzi na zewnątrz w parze zawartej w spalinach. W kotłach kondensacyjnych to ciepło powiększa się o ciepło odzyskane z pary wodnej, co powiększa w ten sposób zdefiniowaną sprawność tak, że przekracza ona 100%.

Moc

Kocioł pracuje z pełną mocą - taką, na jaką się go kupuje - tylko kilka lub kilkanaście dni w roku. Moc kotła dobiera się bowiem tak, by ogrzał on dom w dni o temperaturze obliczeniowej. Temperatura obliczeniowa w województwie mazowieckim wynosi -18°C, nad morzem -16°C, a na Suwalszczyźnie (najzimniejszy region Polski) -24°C. Ze względu na wahania temperatury kocioł dobrany na temperaturę obliczeniową pracuje ze średnim obciążeniem 30%. W zwykłych kotłach, grzanie z taką sprawnością oznacza dodatkowe zużycie paliwa, gdyż im niższe jest obciążenie cieplne kotła, tym niższa też jego sprawność. A większe zużycie paliwa to wyższe koszty eksploatacyjne.

Z kotłami kondensacyjnymi jest odwrotnie - im mniejsze jest ich obciążenie, tym większa sprawność. Praca kotła z małą mocą przynosi zatem korzyści, a nie straty. Dom nie będzie niedogrzany w silne mrozy, ani nie trzeba będzie przepłacać za ogrzewanie, gdy jest względnie ciepło.

Z tą cechą kotła kondensacyjnego wiąże się jeszcze jedna niebagatelna oszczędność - ogrzewanie c.w.u. Niezależnie od tego, czy kupimy kocioł jedno- czy dwufunkcyjny, latem będzie on pracował wyłącznie na cele ogrzewania ciepłej wody, z dużo mniejszym obciążeniem niż zimą. A to okaże się zaletą, a nie problemem - kocioł kondensacyjny będzie pracował wówczas dużo bardziej efektywnie niż pozostałe typy kotłów.

Instalacja c.o.

Proces kondensacji może zachodzić tylko wówczas, gdy temperatura wody grzewczej płynącej w instalacji c.o. jest niska. Po oddaniu ciepła w instalacji grzewczej nie powinna przekraczać 50°C, gdy jest zasilana kotłem gazowym. Jeśli woda grzewcza powracająca z instalacji nie będzie odpowiednio ochłodzona, kondensacja może nie zachodzić w ogóle lub zachodzić w bardzo niewielkim stopniu. Woda powracająca z instalacji do kotłów gazowych nie powinna mieć więcej niż 40-50°C, ale praca kotła jest naprawdę ekonomiczna, gdy pracuje on w zakresie 30-40°C.

Jak widać, kotły kondensacyjne pracują efektywnie jedynie w instalacjach niskotemperaturowych. Mogą to być zarówno instalacje z tradycyjnymi grzejnikami, jak i z ogrzewaniem podłogowym. Im niższa jest temperatura wody zasilającej instalację, tym większe muszą być powierzchnie grzejników, żeby ogrzać pomieszczenie. To druga szczególna cecha instalacji z kotłem kondensacyjnym. Większe grzejniki są też oczywiście odpowiednio droższe.

Automatyka

Zdecydowanie najlepsza jest automatyka, która dopasowuje moc kotła do warunków pogodowych. Warto więc wybrać kocioł wyposażony w odpowiedni programator. Dostępne są dwa typy: z cyklem dobowym i tygodniowym. W programatorze dobowym określamy godziny pracy kotła w ciągu dnia, natomiast w programatorach tygodniowych możemy zaprogramować je indywidualnie dla każdego dnia tygodnia. Dzięki temu kocioł będzie pracował ze zmniejszoną mocą w czasie, gdy nikogo nie ma w domu, albo w nocy.

Nie warto ogrzewać pomieszczeń do zbyt wysokiej temperatury. Każdy stopień więcej to nawet o 6% wyższe rachunki za ogrzewanie. Grzejników nie należy zabudowywać, zasłaniać meblami ani też ich zakrywać osłonami czy zasłonami z tkanin, gdyż blokuje to odpływ ciepła do pomieszczenia.

opr.: Joanna Dąbrowska
zdjęcie: Viessmann