Rodzaje kotłów
Kotły jednofunkcyjne
Kotły jednofunkcyjne to urządzenia przeznaczone wyłącznie do instalacji grzewczej budynku. Pod tym względem są rozwiązaniem najtańszym oraz najprostszym, ponieważ zasilają tylko układ centralnego ogrzewania;
Kotły jednofunkcyjne z zasobnikami c.w.u.
Czyli z dołączonymi podgrzewaczami pojemnościowymi. Woda w zasobniku z wężownicą podgrzewana jest aż do osiągnięcia wymaganej temperatury. Następnie kocioł ponownie przełącza się tylko na zasilanie układu c.o. Temperatura wody w zasobniku jest stale podtrzymywana, więc można z niej korzystać w każdym momencie i równocześnie w kilku punktach poboru (aż do jej wyczerpania). Później trzeba jednak odczekać pewien czas, aż woda zostanie ponownie podgrzana.
Kotły dwufunkcyjne
Ogrzewają wodę w instalacji grzewczej, a po odkręceniu kranu w sposób przepływowy również wodę użytkową. Do podgrzania dużej ilości wody w krótkim czasie urządzenia te muszą dysponować znacznie większą mocą niżby to wynikało z potrzeb instalacji c.o.;
Kotły dwufunkcyjne z zasobnikami
Kotły dwufunkcyjne z zasobnikami to urządzenia bardzo komfortowe, zazwyczaj tańsze i o mniejszych wymiarach niż zestaw kocioł jednofunkcyjny z zasobnikiem c.w.u. W zasobniku magazynowana jest stosunkowo niewielka ilość wody wystarczająca do umycia rąk, ale przy większych jej poborach uruchamiany jest podgrzewacz przepływowy.
Dostępne są kotły z tzw. zasobnikami warstwowymi charakteryzującymi się bardzo dużą szybkością nagrzewania wody (ciepłą uzyskuje się już po 3-5 minutach). Mają małe wymiary i dużo większą wydajność od tradycyjnych.
Moc kotłów może mieć wpływ na ich wielkość, między innymi dlatego urządzenia gazowe, olejowe i elektryczne dzieli się ze względu na sposób ich zainstalowania:
Kotły wiszące
Głównie o małej mocy. Nadają się do mieszkań lub niewielkich domów. Mogą być wyposażone w zasobnik ciepłej wody użytkowej;
Kotły stojące
Zwykle jednofunkcyjne o dużej mocy, żeliwne lub stalowe. Odmienne mogą być również sposoby pobierania powietrza do procesu spalania. Można więc wydzielić kolejne dwa rodzaje urządzeń gazowych i olejowych:
Kotły z otwartą komorą spalania
Pobierają powietrze z pomieszczeń, w których się znajdują (o kubaturze min. 8 m? z obowiązkowym systemem wentylacji grawitacyjnej nawiewno-wywiewnej). Otwartą komorę spalania mają np. kotły na paliwa stałe;
Kotły z zamkniętą komorą spalania
Urządzenia, które powietrze pobierają bezpośrednio z atmosfery (nie z wnętrza budynku). Proces spalania jest całkowicie odizolowany od wnętrza mieszkalnego dzięki specjalnej budowie przewodów: zasilającego i kominowego (tzw. rura w rurze). Przez część zewnętrzną świeże powietrze napływa bezpośrednio do komory spalania, a przez rurę środkową usuwane są spaliny.
Przewód kominowy może być wyprowadzony przez ścianę budynku (a nie tylko przez dach). Urządzenie może być montowane w dowolnym pomieszczeniu, np. w kuchni w szafce, a nie w kotłowni.
Wreszcie kotły gazowe i olejowe można podzielić ze względu na skuteczność wykorzystania ciepła wytwarzanego w procesie spalania:
Kotły kondensacyjne
Urządzenia, które oprócz ciepła wytworzonego w procesie spalania odzyskują część energii zawartej w ulatujących spalinach. Dzięki dodatkowej wężownicy umieszczonej ponad komorą spalania wstępnie ogrzewana jest woda powracająca z instalacji c.o. W procesie tym temperatura gorących spalin zostaje obniżona na tyle, że skrapla się zawarta w nich para wodna (stąd nazwa - kotły kondensacyjne).
Następnie podgrzana o kilka stopni woda przepływa przez główny wymiennik kotła, w którym uzyskuje zadaną temperaturę. W urządzeniach tego typu (w porównaniu z tradycyjnymi) oszczędza się 15-30% gazu. Oczywiście ich wydajność jest tym większa, im woda ma niższą temperaturę.
Z tego względu najlepiej sprawdzają się w instalacjach ogrzewania podłogowego z wodą o temperaturze 40°C (na powrocie 30°C).
Kotły pulsacyjne
Najnowocześniejsze z kotłów kondensacyjnych. Te wyjątkowo trwałe urządzenia nie mają tradycyjnego palnika, a sposób ich pracy porównać można do działania silnika odrzutowego.
W komorze spalania, umieszczonej wewnątrz wymiennika, dochodzi do wielkiej liczby mikrowybuchów (115 na sekundę). Energia cieplna przekazywana jest bezpośrednio otaczającej wodzie grzewczej. Turbulentny przepływ powoduje, że para wodna w całości ulega kondensacji.
Dzięki temu zużycie gazu jest do 40% mniejsze niż w kotłach tradycyjnych, a temperatura spalin jest bardzo niska. Takie kotły są jednak jeszcze bardzo mało popularne.
opr.: Redakcja
zdjęcie: Viessmann
