Kotły na paliwo stałe
Konieczne wymagania
Skład paliwa
Paliwa stałe wymagają magazynowania - w wydzielonym pomieszczeniu domu lub w innym budynku na działce. Dobrze, jeżeli skład paliwa znajduje się blisko kotłowni, bo wówczas mniej dokuczliwa będzie konieczność noszenia opału. Ilość miejsca, które będziemy musieli wygospodarować, a także warunki, jakie musimy zapewnić, zależą od rodzaju paliwa.
Węgiel kamienny zajmie najmniej miejsca, bo ma największą spośród paliw stałych wartość opałową oraz gęstość (uzyskam z niego najwięcej energii zarówno w stosunku do masy, jak i objętości). Jest mało wrażliwy na zawilgocenie, można go też przechowywać dowolnie długo. Choć jest łatwo dostępny najlepiej kupować go poza sezonem grzewczym, bo jest wówczas tańszy.
Pellety zajmą znacznie więcej miejsca niż węgiel. Niekiedy na pellety przeznacza się całe pomieszczenie przylegające do kotłowni, łącząc je z kotłem specjalnym podajnikiem - wówczas całe pomieszczenie staje się zasobnikiem paliwa. Pellety są średnio wrażliwe na zawilgocenie, jednak nie zaleca się przechowywania ich dłużej niż rok, bo ich wilgotność wzrośnie i mogą zacząć się rozpadać.
Na magazynowanie biomasy potrzebujemy znacznie więcej miejsca niż w przypadku węgla. Najmniejszą "gęstość energetyczną" ma słoma (zdjęcie: Metalerg) |
Uwaga! Parametry pelletów nie są określone w żadnej normie krajowej, producenci dość często stosują więc normę niemiecką (DIN 51731). Jest ona jednak dość łagodna, bo dotyczy pelletów stosowanych w energetyce przemysłowej i dopuszcza np. dość wysoką zawartość popiołu - do 1,5%, podczas gdy za bezpieczną dla małych kotłów uznaje się raczej zawartość 0,5-1%.
Drewno zajmuje dużo miejsca i najlepiej przeznaczyć na nie przewiewną wiatę, przede wszystkim dlatego, że powinno być dobrze wysuszone, do wilgotności 20-30%. Osiągnięcie tego wymaga suszenia przez 1-1,5 roku. Drewno dostępne w handlu zwykle jest zbyt mokre i najpewniejszy sposób wysuszenia, to na początek kupno dużej jego ilości, na zapas do wykorzystania dopiero za rok. To bardzo ważne bo wartość opałowa drastycznie spada wraz ze wzrostem wilgotności.
Uwaga! Drewno sprzedaje się zwykle na tzw. "metry przestrzenne" odpowiadające gęstości drewna ułożonego w stos - 1 metr przestrzenny to ok. 0,7 m3 (wartość opałowa i inne parametry często są podawane w odniesieniu do 1 m3).
Czasem więcej miejsca potrzeba na zasobnik, niż na kocioł (zdjęcie: Kostrzewa) |
Słoma to paliwo o bardzo małej gęstości, zajmuje więc bardzo dużo miejsca, jest przy tym wrażliwa na zawilgocenie. Jej stosowanie ma sens, jeśli dysponujemy słomą z własnych upraw, ewentualnie położonych po sąsiedzku i możemy ją tanio kupić.
Jakie paliwo wybrać?
Podejmując decyzję o wyborze paliwa trzeba uwzględnić przede wszystkim następujące czynniki:
- dostępność opału - musimy mieć pewność że będziemy w stanie kupić go zarówno teraz, jak i za kilka lat, i to najlepiej ze źródła położonego blisko nas, bo koszty transportu mogą znacząco podnieść cenę;
- czy mamy odpowiednie miejsce na jego składowanie?
- na ile absorbująca jest obsługa kotła na konkretne paliwo? Ile wysiłku wymaga? Czy nasz tryb życia pozwala np. na uzupełnianie paliwa kilka razy dziennie (prosty kocioł zasypowy), czy też jedyne, co możemy zaakceptować, to uzupełnianie opału i usuwanie popiołu raz na kilka dni (kocioł z podajnikiem i dużym zasobnikiem);
- czy mamy co zrobić z popiołem - najwięcej powstaje go przy spalaniu węgla i trzeba go wyrzucić do śmieci, najmniej zaś w przypadku biomasy (pellety, drewno itp.), ponadto taki popiół może zostać użyty do nawożenia ogrodu;
- na ile ekonomiczna będzie praca instalacji? Porównanie samych cen paliw może wprowadzać w błąd, trzeba ponadto uwzględnić:
- cenę transportu opału;
- osiąganą sprawność kotła i całej instalacji;
- cenę kotła i instalacji - najdroższe, ale i najsprawniejsze, są nowoczesne kotły z podajnikami, wymagają one jednak stosowania wyższej jakości droższego paliwa (np. węgla-groszku).
Schemat kotła ze spalaniem dolnym |