Zdrowy i energooszczędny dom - Ekonomiczna instalacja

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła

Człowiek nie może żyć bez powietrza, należy je więc dostarczyć do budynku w odpowiedniej ilości i jakości. Taką rolę pełni system wentylacyjny, który w większości domów jednorodzinnych oznacza wentylację grawitacyjną, zwaną też naturalną. Działa ona dzięki różnicy temperatury wewnątrz i na zewnątrz budynku, która powoduje ciąg - lżejsze, ciepłe powietrze płynie ku górze, a na jego miejsce napływa powietrze zimniejsze. Powietrze zanieczyszczone jest w ten sposób usuwane na zewnątrz przez kominy wentylacyjne, a świeże napływa do pomieszczeń przez nieszczelności lub nawiewniki zamontowane w oknach.

Wprawdzie dzięki tym rozwiązaniom wentylacja może skutecznie działać, zaprzecza jednak idei domu energooszczędnego, bo gdy zimne powietrze w niekontrolowanych ilościach napływa do środka, a ciepłe ucieka na zewnątrz, oznacza to wyziębianie pomieszczeń i dużo większe koszty ogrzewania.

Wentylacja naturalna ma jeszcze jedną wadę: w okresie letnim zazwyczaj nie działa.Kiedy temperatury w pomieszczeniu i na zewnątrz się wyrównują, zanika siła napędowa wentylacji grawitacyjnej, czyli ciąg wynikający z różnicy gęstości powietrza wewnętrznego i zewnętrznego. Podczas upałów, kiedy na zewnątrz temperatura jest wyższa niż w budynku, może dojść nawet do zupełnego odwrócenia procesu - otaczające budynek nagrzane powietrze zacznie dopływać kanałami i kratkami wywiewnymi do pomieszczeń, a chłodne powietrze będzie wypływać na zewnątrz. Ponieważ kratki wywiewne zlokalizowane są w kuchni, łazience i w.c., napływające do domu świeże powietrze będzie dodatkowo zanieczyszczane przez zapachy i wilgoć, co może pogarszać samopoczucie i zdrowie mieszkańców.

Straty ciepła wynikające z wentylacji mają duży udział w bilansie energetycznym budynków. Aby osiągnąć standard domu energooszczędnego, konieczne jest ich ograniczenie. W tym celu zamiast wentylacji grawitacyjnej stosuje się wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną z odzyskiem ciepła.

Wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewną z odzyskiem ciepła nie tylko pozwala na ograniczenie strat ciepła, ale i zapewnia stałą wymianę powietrza w budynku. Sercem tego systemu jest centrala wentylacyjna, zwana rekuperatorem, wyposażona w wymiennik ciepła (krzyżowy, przeciwprądowy, obrotowy), gdzie powietrze wywiewane z budynku oddaje ciepło powietrzu nawiewanemu do budynku. Sprawności takiego urządzenia dochodzą nawet do 90%. Natomiast wielkość strat ciepła na wentylację zależy nie tylko od sprawności odzysku ciepła, ale i od stopnia szczelności budynku.

Projekt wentylacji mechanicznej
Aby poprawnie wykonać instalacje wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, konieczny jest profesjonalnie wykonany projekt. Projektant instalacji wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła powinien:

• zaplanować trasy kanałów wentylacyjnych (wykonanych z gładkich przewodów, przez które powietrze przesuwa się prawie bez szumów) - można je umieścić w sufitach podwieszanych, na poddaszu, w ściankach kolankowych lub odpowiednich szachtach instalacyjnych;
• dobrać średnicę przewodów i przepustnic regulacyjnych oraz rekuperator o odpowiednich parametrach: z płynną lub wielostopniową regulacją prędkości wentylatora
  (im większe możliwości regulacji, tym większe oszczędności energii);
• doprowadzić do każdego z pomieszczeń budynku co najmniej jeden przewód wentylacyjny;
• rozmieścić kanały wentylacyjne tak, by powietrze wywiewane było z łazienek, toalet i kuchni, a nawiewane do sypialni, pokoi dziennych, salonu i gabinetu;
• zapewnić swobodną wymianę powietrza pomiędzy pomieszczeniami, a więc zaznaczyć w opisie projektu, jakie podcięcia lub otwory wentylacyjne należy zapewnić w drzwiach;
• zaplanować ocieplenie kanałów przechodzących przez pomieszczenia nieogrzewane (piwnica, poddasze).

Przewody wentylacyjne
Obecnie wiele firm oferuje swoim klientom różne rodzaje przewodów wentylacyjnych. Przy ich wyborze trzeba zwrócić uwagę na to, czy są one właściwie izolowane. Zastosowanie przewodów bez izolacji wielokrotnie zwiększa ryzyko powstania skroplin, które spływając na okrywające je ścianki gipsowe spowodują ich niszczenie od środka. Zastosowanie przewodów izolowanych nie tylko ogranicza do minimum wspomniane zagrożenia, ale przyczynia się do wytłumienia szumów charakterystycznych dla instalacji wentylacyjnej.

Należy zwrócić uwagę na średnice przewodów w projekcie. Zastosowanie przewodów o mniejszych średnicach niż założył projektant spowoduje na pewno zwiększenie oporów instalacji, a to może oznaczać zakłócenia jej działania oraz znaczne zwiększenie poziomu szumów (które będą się jeszcze potęgować u wylotu zbyt wąskiego anemostatu na końcu takiego przewodu).