Zaprawa murarska to mieszanina kruszywa piaskowego, spoiwa i wody, która po ułożeniu wraz z elementami murowymi tworzy mur, współpracując przy przenoszeniu obciążeń. Zaprawy murarskie możemy podzielić ze względu na skład (np. zaprawa cementowa, wapienna), na grubość (zaprawa zwykła, zaprawa do cienkich spoin) lub sposób przygotowania (zaprawa projektowana - przygotowana w fabryce), zaprawa przepisana (przygotowana na miejscu budowy według określonego przez projektanta składu). Do sporządzenia tradycyjnej zaprawy murarskiej wykorzystuje się: piasek, wapno, cement i wodę. Skład gotowych mieszanek jest przygotowywany w odpowiednich proporcjach przez producenta.
Ściana może być murowana na spoinę zwykłą (6-15 mm) lub cienką (1-3 mm). Zaprawę zwykłą (tzw. tradycyjną) można przygotować na budowie lub kupić gotową mieszankę. Natomiast zaprawy cienkowarstwowe są produktami fabrycznymi i nie zaleca się ich robienia na budowie.
Parametrami zapraw, na które należy zwrócić uwagę są: wytrzymałość i przyczepność do podłoża. Wytrzymałość na ściskanie określają klasy (marki) oznaczone literą M oraz symbolem liczbowym np. M5, M10, M15. Wytrzymałość zaprawy powinna być zgodna z przewidzianą przez konstruktora w projekcie budowlanym. Aby zachować wymaganą wytrzymałość konstrukcji należy zwrócić uwagę na przygotowanie zaprawy, np. niewłaściwe dobranie proporcji składników lub dodanie za dużej ilości wody może powodować obniżenie wytrzymałości. Zbyt wysoka wytrzymałość zaprawy może być przyczyną spękań w murze. W zależności od rodzajów naprężeń występujących w ścianie wymagane są inne minimalne wartości przyczepności zaprawy (np. ściany obciążone poziomo od 0,4 do 0,5 N/mm2). Należy pamiętać, że przyczepność jest różna do różnych rodzajów elementów murowych, dlatego warto zastosować produkt dedykowany do konkretnego materiału budowlanego. Z tego względu nie zaleca się stosowania zapraw uniwersalnych.
Istotną informacją dla wykonawcy jest również czas zastosowania zaprawy, czyli okres pomiędzy przygotowaniem a użyciem. Z uwagi na określony czas zachowania właściwości roboczych zapraw, należy właściwie rozplanować prace murarskie i dobrze oszacować ilości jednorazowo przygotowanej zaprawy, tak aby wykorzystać ją w zalecanym przez producenta okresie. Nie można wykorzystać ponownie już raz przygotowanej zaprawy np. w kolejnym cyklu technologicznym, ponieważ zmieni ona swoje właściwości.
Rodzaj i sposób kładzenia zaprawy powinien być dostosowany do właściwości elementów murowych, na przykład w większości przypadków nie trzeba wypełniać spoiny pionowej przy łączeniu elementów silikatowych wyposażonych w pióro-wpusty. Jednak w przypadku elementów silikatowych o podwyższonych wymaganiach akustycznych zalecane jest wypełnianie zarówno spoin poziomych, jak i pionowych, aby zachować ich parametry. Podobny sposób wypełniania spoin jest zalecany w przypadku bloczków fundamentowych ze względu na obciążenia pochodzące od gruntu, które oddziałują na konstrukcję.
Podsumowując, do murowania z silikatów można stosować zarówno zaprawy przepisane, jak również tradycyjne. Decyzję o wyborze zaprawy oraz grubości spoiny podejmuje projektant. Istotne jest to, aby prace zostały wykonane zgodnie z projektem i aby założenia nie były zmieniane bez konsultacji z projektantem, zarówno w odniesieniu do rodzaju zaprawy, jak i sposobu wypełniania spoiny.
fot. otwierająca: Grupa Silikaty
