Jak zapewnić skuteczną wymianę powietrza?
Tajniki wentylacji grawitacyjnej
Najpopularniejszym rodzajem wentylacji, wymagającym budowy pionowych kanałów wentylacyjnych jest wentylacja grawitacyjna. Zasada jej działania polega na tym, że napływające do domu powietrze zimne wypiera na zewnątrz lżejsze od niego powietrze ciepłe. Dla skutecznego działania takiej wentylacji konieczne jest nie tylko zapewnienie drożnego przewodu kominowego z kratką na ścianie, kanałów wentylacyjnych o odpowiedniej wysokości i średnicy (15 cm lub 14 × 14 cm), ocieplonych, jeśli przechodzą przez nieogrzewane pomieszczenia (strych), ale także zapewnienie stałego dopływu powietrza z zewnątrz, który umożliwiają nawiewniki (nawietrzaki) umieszczone w ramach okien lub w ścianach. Mogą mieć one przepływ stały lub regulowany.
Regulacja ręczna teoretycznie umożliwia ograniczenie zbyt intensywnej wymiany powietrza np. w czasie mrozów, jednak w praktyce mało kto pamięta o zmianie ustawienia nawiewników. Dlatego produkuje się także nawiewniki automatyczne, które same zamykają się i otwierają, zależnie od zmian temperatury, ciśnienia lub wilgotności powietrza.
Wentylacja grawitacyjna jest stosunkowo tania inwestycyjnie (na etapie budowy). Obecnie przewody wentylacyjne są budowane z gotowych kształtek lub z rur z blachy (gładkie typu spiro) lub z tworzyw sztucznych, ocieplonych wełną mineralną i osłoniętych płytami gipsowo-kartonowymi. Wentylacja grawitacyjna jest jednak dość kosztowna w eksploatacji, bo wraz z usuwanym powietrzem z domu ucieka bardzo dużo ciepła.
Ponieważ wentylacja grawitacyjna nie musi być zasilana energią elektryczną, wymagana jest w pomieszczeniach, w których najważniejsze jest bezpieczeństwo, np. w kotłowniach z kotłami z otwartą komorą spalania oraz w miejscach, w których może dojść do wycieku gazu z instalacji (w kuchniach i łazienkach z ogrzewaczem gazowym).
Wentylacja grawitacyjna niestety nie zawsze działa sprawnie. Kiedy temperatura w pomieszczeniu i na zewnątrz się wyrównuje, zanika siła ciągu wynikająca z różnicy gęstości powietrza wewnętrznego i zewnętrznego. Podczas silnych upałów, kiedy na zewnątrz temperatura jest wyższa niż w budynku, nagrzane powietrze może dopływać kanałami i kratkami wywiewnymi do pomieszczeń, a chłodne wypływać na zewnątrz przez nawiewniki. Ponieważ kratki wywiewne zlokalizowane są w kuchni, łazience i WC, napływające do domu powietrze będzie zanieczyszczane przez zapachy i wilgoć.
Podczas silnych mrozów natomiast wentylacja grawitacyjna działa zbyt intensywnie, bowiem różnica temperatury powietrza w budynku i na zewnątrz jest tak duża, że do wnętrza napływa silny strumień bardzo zimnego powietrza, wychładzając pomieszczenie. Jeżeli natomiast całkowicie zamkniemy nawiewniki i odetniemy dopływ świeżego powietrza - wentylacja grawitacyjna przestanie działać, w domu zacznie gromadzić się wilgoć, a powietrze będzie coraz bardziej zanieczyszczone.
