Ciepło przy ścianie
Tylko nieliczni inwestorzy zupełnie rezygnują z grzejników na rzecz modnego ostatnio ogrzewania podłogowego. Ich montaż jest dość prosty. Podłogówki natomiast nie da się ułożyć w każdym domu.
Zresztą instalacja ta nie zawsze jest ekonomicznie uzasadniona. Ponadto nie zapewnia szybkiego ogrzania wnętrz – np. po dłuższej nieobecności domowników.
Rodzaj grzejników ma duży wpływ na wygląd pomieszczeń, jednak podczas ich wyboru nie można kierować się jedynie estetyką. Nie każdy grzejnik nadaje się do każdego typu instalacji grzewczej.
Należy też zwrócić uwagę na jego moc i sposób podłączenia. Wybór najlepiej skonsultować z fachowcem. Jeśli w domu są dzieci, nie kupujmy wersji z ostrymi krawędziami. Poza tym warto zwrócić uwagę na to, czy łatwo będzie je czyścić z kurzu.
Ozdoba wnętrza
Grzejniki powinny współgrać ze stylem wnętrza, wszak zazwyczaj są one dobrze widoczne – w sezonie grzewczym nie wolno przesłaniać ich meblami ani grubymi zasłonami. Bogaty asortyment produktów pozwala jednak bez trudu dobrać coś odpowiedniego.
W sprzedaży są modele, które nie rzucają się w oczy i tzw. Grzejniki ozdobne, które montuje się w miejscu jak najlepiej widocznym. Te ostatnie mogą mieć rozmaitą formę – rzeźby, wieszaka, dekoracyjnego, wymiennego ekranu przypominającego obraz.
Grzejnik może być zintegrowany z umywalką albo ławeczką, przeznaczoną do przedpokoju bądź salonu kąpielowego. Do tej grupy zalicza się również łazienkowe grzejniki rurowe w formie drabinki – z miedzi lub stali, w różnych kształtach i kolorach.
Mają one niewielką pojemność wodną - a więc małą bezwładność cieplną – oraz niewielką moc grzewczą. Jeśli wyposażone są w grzałkę elektryczną, mogą służyć także poza sezonem grzewczym (umożliwią szybkie wysuszenie ręczników albo ogrzanie wnętrza).
To, co najpopularniejsze
Chociaż oferta producentów grzejników wykracza poza utarte ramy, w dalszym ciągu popularne są modele płytowe i tradycyjne żeberka.
Grzejniki płytowe
Stalowe modele płytowe, które cieszą się dziś największym powodzeniem, składają się z jednej, dwóch lub trzech płyt grzejnych, przykrytych od góry kratką, przez którą wypływa ogrzane powietrze.
Znajdziemy grzejniki białe (najpopularniejsze) i kolorowe, z gładką lub profilowaną płytą czołową, z ożebrowaniem konwekcyjnym (zwiększającym moc grzewczą) lub bez.
Najłatwiej utrzymać w czystości te, które są gładkie, bez ożebrowania (choć najczęściej ono występuje). Grzejniki płytowe mają małą pojemność wodną (kilkakrotnie mniejszą niż żeliwne), zatem szybko reagują na zmiany zapotrzebowania na ciepło.
Trzypłytowe są najgrubsze i mają najwyższą moc. Temperatura urządzenia jest zbliżona do temperatury wody w instalacji, co może prowadzić do tzw. przypiekania kurzu.
Grzejniki członowe
Są to m.in. popularne niegdyś żeberka żeliwne. Dziś kupuje się je głównie do wnętrz w stylu retro. Należą one jednak do najtrwalszych grzejników – m.in. z racji odporności na korozję. Współcześnie produkowane modele, dzięki mniejszej pojemności wodnej, szybciej się nagrzewają.
Montując odpowiednią liczbę żeberek, można uzyskać pożądaną moc grzewczą (odejmując lub dodając człony zmienia się moc urządzenia, gdy zachodzi konieczność jej korekty).
Grzejniki żeberkowe produkowane są również ze stali – jednak w przeciwieństwie do żeliwnych, ich człony są ze sobą zespawane, więc nie można dowolnie regulować wielkości grzejnika.
Aluminiowe grzejniki członowe najczęściej montowane są podczas remontu instalacji grzewczej, ponieważ łatwo zastąpić nimi modele żeberkowe – w większości przypadków odpowiadają im pod względem mocy, wielkości, rozstawu końcówek przyłączeniowych. Są lekkie, ale bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne. Mają kanały cyrkulacyjne, które ukierunkowują strumień powietrza.
Urządzenia ze wspomaganiem
Grzejniki konwektorowe mają z kolei postać metalowej rury z ożebrowaniem (z lamellami, które tworzą tzw. układ oddawania ciepła), umieszczonej w obudowie, która praktycznie się nie nagrzewa.
Działają inaczej niż pozostałe modele (promiennikowe) – oddają ciepło głównie poprzez konwekcję, czyli podgrzewając i wprawiając w ruch powietrze. Dobrze spełniają swą rolę, nawet wtedy, gdy są zabudowane. W osłonie muszą być jednak otwory wlotowe – u dołu – i wylotowe – u góry.
Opisywane urządzenia są lekkie, zajmują niewiele miejsca i mają dużą moc. Dzięki małej pojemności wodnej, najszybciej się nagrzewają/stygną (zależnie od potrzeb). Niestety, rozkład temperatury w pomieszczeniach ogrzewanych konwektorami nie jest bardzo korzystny – ciepłe powietrze gromadzi się pod sufitem, a chłodne – przy podłodze.
Ponadto sprzyjają unoszeniu się kurzu i zazwyczaj trudno utrzymać je w czystości. W sprzedaży są też modele ze zdejmowaną obudową, albo z możliwością odchylenia od ściany, które bardzo łatwo czyścić.
Pamiętajmy, że jeśli w obudowie brak elementu odchylającego strumień powietrza do wnętrza pomieszczenia, albo grzejnik nie jest zamontowany pod parapetem, na ścianie powstają ciemne smugi.
Ciekawym rozwiązaniem, i pewną alternatywą dla grzejników ściennych oraz ogrzewania podłogowego, są konwektorowe grzejniki podłogowe (kanałowe).
Wewnątrz kanału, znajdującego się w podłodze, umieszczone są rury z ożebrowaniem (podłączenie do instalacji jest podobne, jak w przypadku grzejników płytowych).
Grzejniki tego typu montuje się najczęściej wzdłuż wielkowymiarowych okien sięgających do podłogi – tam, gdzie brak miejsca na wariant ścienny.
System kanałów grzejnych, rozmieszczonych wzdłuż przeszkleń, ogrzewa chłodne powietrze wnikające do pomieszczenia, poza tym osusza szyby (działa jak kurtyna z ciepłego powietrza). Montaż urządzeń tego typu trzeba jednak uwzględnić na etapie wykonywania podkładu podłogowego.
Istotne parametry
Moc grzejników dobiera się indywidualnie dla poszczególnych wnętrz – odpowiednio do zapotrzebowania na ciepło, z uwzględnieniem strat cieplnych pomieszczenia oraz parametrów pracy instalacji grzewczej.
W przypadku nowych domów, informacje na temat strat cieplnych bez problemu można odnaleźć w projekcie budynku. Można też zlecić ich wyliczenie lub przyjąć wartość wskaźnikową (dla większości pomieszczeń, spełniających aktualne normy ciepłochronności, wynosi 50–70 W/m2).
W przypadku wymiany grzejnika, wybiera się model analogiczny do poprzedniego – o ile nie zmieniło się zapotrzebowanie na ciepło w związku z ociepleniem ścian lub wymianą okien. Lepiej zamontować grzejnik o nieco większej mocy, niż o mniejszej, niż wymagana.
Jakie jest najlepsze miejsce na grzejniki? Powinny znajdować się tam, gdzie straty ciepła są największe (gdzie trzeba uzupełnić jego ubytki) – pod oknami i przy drzwiach zewnętrznych.
W przeciwnym razie temperatura w poszczególnych pomieszczeniach nie będzie wyrównana – sprzyja to np. parowaniu szyb. Ponadto podczas mrozów przy oknach jest bardzo niekomfortowo. Pamiętajmy, że takie źródła ciepła nie mogą być zasłonięte meblami.
Niektóre grzejnik ważą nawet kilkadziesiąt kilogramów. Ich stabilne zamocowanie do ściany zależy głównie od wsporników osadzanych w murze.
Problematyczne jest przytwierdzenie urządzenia do ściany pokrytej płytami g-k (tzw. suchym tynkiem) – konieczne może być zastosowanie specjalnej podpory. W takiej sytuacji dobrym rozwiązaniem będzie też model przeznaczony do postawienia na podłodze.
Grzejniki podłącza się do instalacji przy użyciu zaworów (regulacyjnego – na zasilaniu – i odcinającego – na powrocie), umożliwiających jego zdjęcie bez konieczności spuszczania wody z instalacji.
Zawór regulacyjny, przystosowany do założenia głowicy termostatycznej, montuje się tak, by głowica znajdowała się w poziomie. Sposób podłączenia grzejników zależy od rodzaju rur zastosowanych w instalacji oraz tego, czy zostały poprowadzone w podłodze czy w ścianie.
Trzeba więc sprawdzić, czy dany model grzejnika przewidziano do podłączenia dolnego, czy jedynie do podłączeń bocznych. Przy doborze elementów montażowych, należy wziąć pod uwagę rodzaj rur i wymiar gwintu końcówek przyłączeniowych (najczęściej ½ cala).
