Charakterystyka energetyczna budynków według nowej dyrektywy
Mniejsze zużycie energii przez budynki, które odpowiadają za 40% łącznego zużycia energii w Unii oraz zwiększone wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych to priorytety Unii Europejskiej w obliczu realizacji Protokołu z Kioto, czy też zobowiązania do utrzymania poziomu wzrostu temperatury globalnej poniżej 20C.
Przyjęta dyrektywa wskazuje także na potencjalne obszary zmian, które mają wesprzeć proces promowania, dochodzenia i spełnienia celów polityki energetycznej w ramach Pakietu 3x20. Obniżenie przez kraje Wspólnoty do 2020 r. emisji CO2 o 20%, wzrost efektywności zużycia energii o 20% czy udział odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznym sięgający 20% łącznego zużycia energii w Unii, to konieczne ograniczenia przyjęte w odpowiedzi na proces ciągłego rozwoju sektora budowlanego.
Recast dyrektywy daje nam możliwość zweryfikowania i poprawy funkcjonujących w Polsce przepisów z zakresu certyfikacji energetycznej, umożliwiając jednocześnie właściwe wdrożenie dyrektywy i jej nowych postanowień, mówi Piotr Pawlak, Dyrektor Zarządzający BuildDesk Polska.
Plany Krajowe wytyczą kierunki zmian
Na początku warto zaznaczyć, że wszelkie zmiany zawarte w dyrektywie dotyczą charakterystyki energetycznej budynków zarówno nowo wybudowanych, jak i już istniejących: sprzedawanych, wynajmowanych lub podlegających poważniejszej renowacji (całkowity koszt prac renowacyjnych przekracza 25% wartości budynku lub modernizacji podlega ponad 25 % powierzchni przegród zewnętrznych). Tak w przypadku wznoszenia nowych budynków, jak i usprawnień dokonywanych w wzniesionych już obiektach, konieczne jest dążenie do zwiększenia liczby budynków, które nie tylko spełniają minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej, ale są jednocześnie jeszcze bardziej efektywne energetycznie oraz ograniczają zużycie energii i emisję CO2.
Właśnie w tym celu kraje członkowskie mają za zadanie oprócz obliczenia poziomów optymalnych kosztów eksploatacji pod względem technicznym, funkcjonalnym i ekonomicznym (art. 4), także opracowanie Planów Krajowych mających na celu zwiększenie do dnia 31 grudnia 2020 roku liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii, tzw. budynków zero emisyjnych. Nowe budynki instytucji publicznych zobowiązane są do spełnianie tego wymogu już dwa lata wcześniej.
Plan Krajowy każdego z państw członkowskich (art. 9) powinien zawierać między innymi definicję budynków zużywających energię na poziomie bliskim zeru, tj. maksymalnie 15 kWh/m2 rocznie, założenia służące wznoszeniu oraz pobudzaniu do przekształceń obiektów poddawanych renowacji w budynki niemal zero emisyjne czy informacje na temat polityk i środków finansowania w celu promowania budynków o niemal zerowym zużyciu energii.
Istotnym punktem uwzględnionym w Planach mają być szczegóły na temat krajowych wymagań, co do zastosowania w obiektach nowo wybudowanych i modernizowanych energii z odnawialnych źródeł.
Systemy kontroli i monitorowania
Wymogi i zobowiązania nałożone na kraje członkowskie przez dyrektywę podlegać będą systemom kontroli i weryfikacji, które w głównej mierze opierać się będą na publikowaniu sprawozdań z postępów państw członkowskich w wyznaczonych obszarach. Także wprowadzenie regularnych przeglądów systemów wykorzystywanych do ogrzewania budynków (art. 14) oraz systemów klimatyzacji (art. 15), stanowić będą element systemu oceny i monitoringu konkretnych instalacji.
Państwa członkowskie zobowiązane są do przedkładania Komisji takich raportów co trzy lata. Z kolei właściciele lub najemcy budynków otrzymają sprawozdanie z przeglądu systemów ogrzewania i klimatyzacji, zawierające informacje nie tylko na temat wyniku przeprowadzonej inspekcji, ale również zaleceń z punktu widzenia opłacalnej ekonomicznie i możliwej technicznie poprawy charakterystyki energetycznej danego systemu poddanego przeglądowi (art. 16). Dziś ten obszar działań doradczych pomimo zapisów w Ustawie Prawo budowlane w Polsce praktycznie nie istnieje.
Ważny, szczególnie z punktu widzenia Polski, jest art. 27 rozporządzenia, na mocy którego państwa członkowskie mają za zadanie stworzenie zasad dotyczących sankcji stosowanych w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych na mocy dyrektywy. Jeden z zarzutów kierowanych najczęściej wobec charakterystyki energetycznej budynków w naszym kraju dotyczył właśnie braku kar, potrzebnych do egzekwowania prawa. Istnieje zatem duże prawdopodobieństwo, że wprowadzenie systemu nadzoru (najpóźniej dwa lata i sześć miesięcy od daty wejścia w życia dyrektywy) zapewni większą skuteczność i przejrzystość w funkcjonowaniu obowiązku posiadania świadectw charakterystyki energetycznej.
