Zdrowy i energooszczędny dom - Ściany zewnętrzne i dach

Ściany zewnętrzne

Cechy ścian będą zależeć od użytych materiałów, a ich wybór jest ogromny, oraz w nie mniejszym stopniu od staranności ekipy budowlanej.

Ściany jednowarstwowe w domu energooszczędnym sprawdzą się, tylko jeśli będą wykonane z materiałów, które zapewnią współczynnik przenikania ciepła ściany na poziomie ok. 0,25 W/(m²?K). Warto również zadbać o zapewnienie reżimów technologicznych zalecanych przez producentów (niestosowanie tradycyjnej zaprawy zamiast
ciepłochronnej, itp.).

Ściany trójwarstwowe - są najlepszym rodzajem przegród, w których każda warstwa pełni ściśle określoną funkcję:

• warstwa nośna - grubości 18-20 cm, może być wykonana np. z pustaków ceramicznych MAX (ze szczelinami ustawionymi prostopadle do długości ściany), bloków wapienno- -piaskowych, czy betonu komórkowego (najcięższych odmian), murowanych na spoiny pionowe i poziome. Zapewnia wytrzymałość, szczelność, akumulacyjność cieplną oraz bardzo dobrą izolacyjność akustyczną;
• warstwa termoizolacyjna - grubości 20 cm, utworzona ze styropianu lub płyt wełny mineralnej gwarantuje bardzo dobrą izolacyjność cieplną przegrody oraz eliminuje
  mostki termiczne;
• warstwa osłonowa - grubości 8-12 cm, złożona z cegieł klinkierowych, wapiennopiaskowych, betonowych lub ceramicznych (często otynkowanych), zapewnia atrakcyjny wygląd budynku, a także trwałość oraz dodatkową izolacyjność akustyczną;

Ściany dwuwarstwowe - to bardzo dobre rozwiązanie, pozwalające na uzyskanie przegród o mniejszej grubości niż ściany trójwarstwowe. Jednak nieco mniej trwałe i bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne. Ściany budowane w tej technologii składają się z dwóch warstw:

• warstwa nośna - grubości 24-29 cm, z takich samych materiałów jak w ścianach trójwarstwowych;
• warstwa termoizolacyjna - grubości 15-20 cm, wykonana ze styropianu lub wełny mineralnej; ocieplenie najczęściej chronione jest przez siatkę z włókna szklanego
  i tynk cienkowarstwowy.

Dach w budynku energooszczędnym

W typowym polskim domu jednorodzinnym straty ciepła przez rozbudowaną konstrukcję dachu lub stropodachu stanowią około 15% całkowitych strat ciepła. Dlatego też w domu energooszczędnym musimy przywiązywać szczególną wagę do poprawnie wykonanej konstrukcji dachu. Przyjrzyjmy się więc kolejnym elementom (warstwom) dachu zaczynając od góry.

Pokrycie dachu - może być wykonane z różnych dostępnych materiałów. Wszystko zależy od architekta i inwestora. Jednak najważniejsze, aby było szczelne i trwałe. Na przykład trzcina zapewnia niekonwencjonalny wygląd, a przy grubości 40 cm także doskonałą izolacyjność akustyczną. Gonty lub wióry drewniane pasują do domów w starym stylu, ale są palne. Dachówki to materiał bardzo uniwersalny, choć dość ciężki. Pokrycia z blach są lekkie i trwałe, ale nie tłumią odgłosów padającego deszczu. Wreszcie papy asfaltowe, doskonale sprawdzają się na pokryciach płaskich.

Poszycie dachu - dobiera się w zależności od rodzaju pokrycia. Wykonanie sztywnego poszycia z desek lub płyt OSB jest wymagane przy układaniu pokryć bitumicznych oraz blaszanych. Natomiast ołacenie konstrukcji, czyli przybicie drewnianych listew (łat i kontrłat) na podkładzie z folii wstępnego krycia potrzebne jest przy pokryciu
dachówkami oraz wszelkiego rodzaju płytami bitumicznymi, czy blaszanymi (blachodachówki, blachy trapezowe).

Wiatroizolacja - to inaczej folia lub membrana dachowa, najczęściej o wysokiej paroprzepuszczalności, niezbędna w domach z użytkowym poddaszem. Zabezpiecza warstwę wełny mineralnej przed deszczem lub śniegiem, który może przedostać się pod pokrycie, a jednocześnie umożliwia odparowanie wilgoci, znajdującej się w warstwie termoizolacyjnej.

Konstrukcja więźby - w domach jednorodzinnych powstaje niemal wyłącznie z bali i desek. Przeważają tradycyjne układy jętkowe i płatwiowo-kleszczowe, dostosowane do niewielkich rozpiętości budynków oraz umiarkowanych kątów nachylenia połaci. Nieco rzadziej stosowane są więźby kratownicowe, elementy klejone lub drewniane belki dwuteowe.

Izolacja termiczna - wykonywana jest niemal wyłącznie z wełny mineralnej układanej w dwóch lub trzech warstwach. W domach energooszczędnych zalecana jest grubość 25-30 cm (min. 8 cm dla pojedynczej warstwy). Ten materiał nie tylko izoluje przed stratami ciepła, także świetnie tłumi hałas, jest sprężysty, niepalny i łatwo go ułożyć pomiędzy krokwiami. Niestety, jest wrażliwy na zawilgocenie i przewiewanie przez wiatr.

Paroizolacja - to powłoka nie przepuszczająca pary wodnej. Chroni wełnę mineralną przed zawilgoceniem, a w konsekwencji przed utratą właściwości termoizolacyjnych. Najlepsza jest z folii polietylenowej z dodatkową warstwą metalu (aluminium). Ma zdolność odbijania promieniowania cieplnego z powrotem do wnętrza pomieszczeń.
Musi być układana na zakład szerokość 5-10 cm. Ważne jest również, aby wszystkie połączenia i miejsca wbicia zszywek były uszczelnione taśmą samoprzylepną.

Okładzina wewnętrzna - jest dobierana w zależności od przeznaczenia pomieszczenia, gustu oraz możliwości finansowych inwestora. Może to być boazeria, ale obecnie najczęściej stosuje się płyty gipsowo-kartonowe lub mocniejsze gipsowo-włóknowe. Nie tylko tworzą gładkie powierzchnie, ale są ogniochronne, odporne na zawilgocenie oraz dobrze tłumią hałas. Na dodatek są dość sztywne, a ich grubość to tylko 10-20 mm (standardowo 12 mm, ale zalecane są grubsze lub układane w dwóch warstwach).

opr.: dr inż. Arkadiusz Węglarz
zdjęcie: Aneta Sadlik