Ciepłe okna fachowo zamontowane

Najważniejszym parametrem decydującym o termoizolacyjności okna, jest współczynnik przenikania ciepła oznaczany symbolem U. W domu energooszczędnym dopuszczalna wartość współczynnika U całego okna (rama z oszkleniem) powinna wynosić poniżej 1,1 W/(m²?K). Dodatkową izolację zewnętrzną okna powinny stanowić ocieplone okiennice lub rolety zewnętrzne.

Montaż okna

Główną zasadą przy wstawianiu nowoczesnych, energooszczędnych okien jest ich szczelny montaż, wykonany zgodnie z zasadą "szczelniej od wewnątrz niż na zewnątrz", w którym pianka montażowa (tworząca warstwę izolacji cieplnej i akustycznej) powinna być zabezpieczona odpowiednimi warstwami izolacyjnymi: paroszczelną i paroizolacyjną. Warstwy te (od wewnątrz paroszczelna, od zewnątrz paroprzepuszczalna) zapobiegają wnikaniu wilgoci i niszczeniu pianki.

Sposób i miejsce osadzenia okna w ścianie ma istotny wpływ na termoizolacyjność budynku i jest różny w zależności od rodzaju ściany. I tak:

• ściany jednowarstwowe (jedna ściana nośna bez izolacji) - okno montuje się w połowie grubości ściany nośnej, wykorzystując do poprawy parametrów energetycznych termoizolacyjny węgarek, osłaniający nadproże i krawędź okna;
• ściany dwuwarstwowe (ściana nośna oraz izolacja cieplna zewnętrzna) - okno lokuje się w płaszczyźnie termoizolacji, a nie na krawędzi ściany nośnej. W celu poprawy parametrów energetycznych - nadproże oraz krawędź okna zostają osłonięte izolacją, w której zamontowane jest okno;
• ściany trójwarstwowe (ściana nośna, izolacja cieplna oraz ściana osłonowa) - okno (podobnie jak w przypadku ściany dwuwarstwowej) powinno być osadzone w płaszczyźnie izolacji oraz osłonięte zarówno izolacją termiczną, jak i ścianą osłonową.

Typowy montaż okien składa się z następujących czynności:

• Sprawdzenie prawidłowości wykonania ościeży (otworów okiennych) oraz betonowych nadproży. Otwór ościeży powinien być o 6-7 cm wyższy i 4-5 cm szerszy od odpowiednich wymiarów zewnętrznych ościeżnic.
• Wyrównanie otworu okiennego, ze szczególnym uwzględnieniem wypoziomowania jego dolnej krawędzi, na której będzie się opierać okno.
• Demontaż ruchomych skrzydeł z przeszkleniami.
• Przykręcenie kotew do zewnętrznego obwodu ościeżnicy.
• Wstawienie ościeżnicy w otwór. Należy ją oprzeć na plastikowych lub drewnianych impregnowanych klockach nośnych.
• Dokładne wypoziomowanie dolne krawędzi ościeżnicy. Zablokowanie ościeżnicy w pionie (w stosunku do płaszczyzny ściany) przy pomocy klocka o dopasowanej grubości.
• Unieruchomienie ramy klinami wciśniętymi w pobliże narożników.
• Przymocowanie kotew do muru.
• Wstawienie skrzydeł okiennych do ościeżnicy.
• Zwilżenie muru. Szczelinę wokół ramy trzeba oczyścić z kurzu oraz lekko nawilżyć. Dzięki temu montażowa pianka poliuretanowa uzyska lepszą przyczepność.
• Rozprowadzenie pianki równomiernie na całym obwodzie ramy. Wypełnia się nią ok. 1/3 głębokości szczeliny (po rozprężeniu pianka zajmie pozostałą wolną przestrzeń). Po spęcznieniu i stwardnieniu pianki, jej wystające fragmenty należy ściąć nożem równo z płaszczyzną okna.
• Przyklejenie taśmy paroszczelnej. Taśmę należy przymocować do muru i ramy okna w taki sposób, aby zasłonić pianę. Zapobiegnie to przedostawaniu się wilgoci
  z pomieszczenia w spoinę, zawilgoceniu, a nawet zagrzybieniu ściany.
• Przyklejanie taśmy paroprzepuszczalnej od zewnątrz. Taśmę przykleja się również tak, aby zasłaniała warstwę pianki poliuretanowej.
• Wykonanie elementów wykończeniowych otworu okiennego. Ościeże od wewnątrz najlepiej jest wykończyć przy pomocy kawałków płyty gipsowo-kartonowej. Warto przy tym pozostawić ok. 2-milimetrową szczelinę na styku z ramą okna. Przestrzeń tę wypełnia się następnie masą silikonową lub akrylową. Podobną szczelinę trzeba również pozostawić po zewnętrznej stronie okna (pomiędzy ramą a tynkiem).

Uwaga! W Polsce powszechnie stosowana jest technologia budowy domów, w której montaż okien wykonywany jest na  długo przed ułożeniem warstwy ocieplenia ścian konstrukcyjnych. Jeśli na etapie planowania montażu w warstwie ocieplenia nie zostanie to uwzględnione i nie przeprowadzi się dodatkowych czynności, związanych z przygotowaniem ościeży i muru konstrukcyjnego do montażu, to po zamocowaniu okna poprawne wykonanie uszczelnienia będzie praktycznie niemożliwe.

Brak warstwy ocieplenia na ścianie budynku sprawia, że trudno mówić o istnieniu jakichkolwiek szczelin dylatacyjnych wokół okna, na przykład pomiędzy jego boczną płaszczyzną a murem, czy też oknem a nieistniejącym jeszcze ociepleniem. Z kolei brak szczelin dylatacyjnych sprawia, że niemożliwe jest wykonanie uszczelnień termoizolacyjnych wokół okna - niezależnie od materiału, którego byśmy chcieli w tym celu użyć, a w szczególności najbardziej popularnej pianki PU.

Jeśli nie można wykonać warstwy termoizolacyjnej, to bezcelowe jest również ostateczne wykonywanie wewnętrznej warstwy paroizolacyjnej a także zewnętrznej warstwy paroprzepuszczalnej, chroniącej materiał termoizolacyjny przed wilgocią pochodzącą z opadów.

Proponuje się dwa rozwiązania tego problemu: przerwanie pracy ekipy montażowej po zamocowaniu mechanicznym okna do czasu wykonania robót związanych z ocieplaniem budynku lub zastosowanie specjalnego systemu montażu okien, nie zależącego od przyszłej warstwy ocieplenia. Idea takiego systemu sprowadza się do wykonania przed montażem okna zewnętrznej ramy nośnej mocowanej do muru konstrukcyjnego (w warstwie ocieplenia) i osadzenia w niej konstrukcji okiennej wraz z uszczelnieniem.

Prostokątna zewnętrzna rama nośna powstaje ze złożenia dwóch elementów systemu - nośnego i docieplającego. Na przygotowane (zagruntowane) podłoże elementu nośnego nakłada się w sposób ciągły podwójną warstwę kleju, a następnie element nośny łączy się z (przygotowanym i zagruntowanym wcześniej) podłożem ściany konstrukcyjnej budynku.

dr inż. Arkadiusz Węglarz
zdjęcie: Oknoplast