- Szambo (zbiornik bezodpływowy) - ścieki zgromadzone w szambie nie są odprowadzane poza zbiornik i muszą być okresowo wywożone (do oczyszczalni gminnej lub miejskiej).
- Oczyszczalnia przydomowa - ścieki oczyszczone w oczyszczalni przydomowej są odprowadzane do odbiornika ścieków: gruntu lub wody, zgodnie z prawem wodnym.
Pamiętajmy, że niezależnie od dokonanego wyboru, bezpieczeństwo i ochronę środowiska zapewni nam tylko system:
- wysokiej jakości;
- prawidłowo dobrany (zaprojektowany);
- właściwie i starannie wykonany;
- odpowiednio eksploatowany.
Oczyszczalnia? Tylko najwyższej jakości!
Jeśli zatem zestawimy systemy porównywalne pod względem jakości produktu i wykonania, w większości przypadków przydomowa oczyszczalnia ścieków okaże się rozwiązaniem bardziej prośrodowiskowym i mniej uciążliwym dla użytkownika niż zbiornik bezodpływowy. Wydaje się słuszne traktowanie oczyszczalni jako rozwiązania zalecanego i podstawowego, natomiast zbiornik bezodpływowy powinien być zarezerwowany jako rozwiązanie tymczasowe lub stosowane w tych sytuacjach, gdy nie można zastosować oczyszczalni.
Jest to prawda tylko wtedy, gdy system jest starannie zaprojektowany z uwzględnieniem specyfiki działki i prawidłowo wykonany. Jeśli zaś oczyszczalnia ma być produktem niskiej jakości, a jej montaż będzie przeprowadzony bez projektu i niestarannie - na pewno nie spełni swojej roli, a dla środowiska i użytkownika lepsze będzie nowoczesne, starannie wykonane szambo.
Oczyszczalnia przyjazna dla środowiska i kieszeni
Dobra oczyszczalnia przydomowa może zapewnić wysoką jakość oczyszczonych ścieków - co najmniej tak samo wysoką, a nawet konkurencyjną wobec oczyszczalni gminnych lub miejskich. Zatem wprowadzanie tak oczyszczonego odpływu do gruntu lub wody jest bezpieczne.
Ścieki zgromadzone w szambach są stężone - jeśli użytkownik nie pilnuje regularnego wywozu, pojawia się ryzyko przebicia. Zachowanie reżimu wywozu ścieków jest uciążliwe i bywa trudne, np. zbiornik na szambo napełni się szybciej podczas świąt lub wizyt gości. Dla domów na terenach oddalonych od oczyszczalni gminnych może okazać się to kosztowne - przykładowo, w jednej z podwarszawskich oczyszczalni, ścieki dowożone spoza gminy przyjmowane są za stawkę ok. 2,5-krotnie wyższą niż ścieki z gminy.
Jeśli rozpatrzymy koszty budowy systemów, zazwyczaj bardziej korzystna jest budowa zbiornika bezodpływowego. Jeśli natomiast weźmiemy pod uwagę także koszt eksploatacji, w skali kilku lat oczyszczalnia przydomowa okazuje się rozwiązaniem tańszym. Koszt wywozu ścieków jest nieporównywalnie wyższy - nawet, jeśli rozpatrzymy nowoczesne oczyszczalnie ze stopniami biologicznymi, których urządzenia zużywają prąd.
Warto też zwrócić uwagę na możliwości dofinansowania budowy oczyszczalni przydomowej. Jeśli na terenie danej gminy istnieje program budowy oczyszczalni przydomowych, często jest on wspomagany poprzez fundusze krajowe i unijne.
Kiedy zbiornik bezodpływowy?
Są sytuacje, gdy na danym terenie nie można zastosować żadnego typu oczyszczalni przydomowej:
- działka znajduje się na terenie prawnie chronionym, gdzie zabronione jest odprowadzanie ścieków do gruntu lub wody;
- gminny plan zagospodarowania nie przewiduje stosowania oczyszczalni przydomowych na danym terenie;
- na terenie działki lub w jej najbliższej okolicy nie ma możliwości odprowadzenia ścieków, np. zalega głęboka warstwa gruntu nieprzepuszczalnego oraz nie ma urządzenia wodnego (staw, rów melioracyjny), do którego można by odprowadzić ścieki;
- potencjalny odbiornik ścieków znajduje się na działce sąsiedniej, której właściciel nie wyraża zgody na wprowadzanie ścieków.
Wydaje się też, że szambo lepiej nadaje się jako rozwiązanie tymczasowe, np. przy zasiedleniu terenu, który w stosunkowo krótkiej perspektywie (2-3 lata) ma być wyposażony w system kanalizacji zbiorczej. Wówczas koszty inwestora, związane z zakupem, montażem, eksploatacją i demontażem urządzeń najczęściej są niższe.
